Przeworski „żywy” Pastewnik
Jedną z atrakcji Przeworska jest zajazd Pastewnik, jeden z niewielu w Polsce ,,żywych" skansenów, łączących zabytkową formę budownictwa drewnianego z funkcją hotelarską i gastronomiczną. Skansen tworzy szereg wiekowych, drewnianych obiektów, w których można zanocować, a w stylowej karczmie zjeść wyjątkowo smaczne, regionalne dania. Pod koniec lat 70-tych ubiegłego wieku przeniesiono kuźnię i dom tkacki z przeznaczeniem na karczmę turystyczną, później wzbogacił się o modrzewiowy dwór z Krzeszowic z dwuspadowym dachem.
Najciekawsze obiekty skansenu – zajazdu to Dom Maślarza z ul. Krakowskiej nr 8 w Przeworsku - dom mieszczański budowany był w latach 1848 - 1852. Służył również do skupu masła od okolicznych chłopów. Stąd powstała nazwa „Dom Maślarza”, który został rozebrany i przewieziony na Pastewnik w 1979 r.
Dalej dom rodziny Urbanów z ul. Cichej w Przeworsku, pochodzi z końca XIX w., reprezentuje typ mieszkań najuboższej warstwy społecznej, zwanej wyrobnikami. Rozebrany i zmontowany na Pastewniku w 1977 r. służy obecnie jako recepcja. Następnie dom rodziny Krzanów z ul. Słowackiego 4 w Przeworsku, parterowy, drewniany pochodzący z przełomu XVIII i XIX w. Reprezentuje budynek tkacki posiadający po stronie północnej długi korytarz przeznaczony do wyrobu płótna. W latach 1976 - 1977 przewieziony na Pastewnik, gdzie adaptowano go na zaplecze kuchenno - gospodarcze zajazdu.
Dworek z Krzeczowic uznany został jako najcenniejszy z zachowanych tego typu budynków na Rzeszowszczyźnie. Parterowy z gankiem wzbogaconym tympanonem wspartym na 4 kolumnach.
Chałupa Kotlińskiech z ul. Węgierskiej 7 w Przeworsku - z datą 1780 r. w komorze – jest dwutraktowa z drewna jodłowego i sosnowego, łączonego w węgły. Dach posiada wysoki czterospadowy kryty słomą, ale z kalenicą pokrytą gontem. Jest to dobrze zachowany przykład budownictwa przysłupowego i stanowi jednocześnie jeden z najstarszych zachowanych obiektów tego typu budownictwa na terenie.
Pastewnik wielokrotnie był nagradzany przez Federację Campingu i Caravaningu, w 1996 r. nadano mu tytuł Mistera Campingu '96.
Więcej informacji: www.pastewnik.pl, www.ecit.przeworsk.org
Tekst i foto: Krzysztof Zieliński